İmmün Kontrol Noktası İnhibitörüne Bağlı Çoklu Endokrin ‘Irae’: Bir Olgu Sunumu ve Literatür Derlemesi
Özet
İmmün kontrol noktası inhibitörleri (ICIs), malign melanom gibi immünojenik tümörlerin tedavisinde sağkalımı anlamlı ölçüde artırmıştır. Ancak bu ajanlar, immün sistemi aktive ederek immün ilişkili advers olaylara (irAEs) yol açabilir. Endokrin sistem bu toksisiteler arasında sık etkilenir; hipofizit, tiroidit, adrenal yetmezlik ve nadiren pankreatit gibi tablolar görülebilir. Bu yazıda, ipilimumab ve nivolumab tedavisi altında sırasıyla tiroidit, pankreatit ve hipofizit gelişen malign melanom tanılı bir hasta sunulmuştur. Gelişen endokrin komplikasyonlar uygun hormon replasmanları (levotiroksin, hidrokortizon) ile kontrol altına alınmış; klinik stabilite sağlanarak immünoterapiye devam edilmiştir. Onkolojik yanıtın da oldukça iyi olması, literatürde irAE gelişimi ile tedavi başarısı arasındaki pozitif ilişkiyi desteklemektedir. Tartışma bölümünde bu endokrin irAE'lerin klinik özellikleri, yönetim yaklaşımları ve tedaviye devam-karar süreçleri güncel literatür ışığında değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, immün kontrol noktası inhibitörlerine bağlı endokrin toksisiteler, zamanında tanı ve uygun tedavi ile başarılı şekilde yönetilebilir; bu durum immünoterapinin etkinliğini engellemeden sürdürülmesini mümkün kılar.
Referanslar
Postow, M. A., Sidlow, R., & Hellmann, M. D. (2018). Immune-related adverse events associated with immune checkpoint blockade. New England Journal of Medicine, 378(2), 158–168. https://doi.org/10.1056/NEJMra1703481
Ribas, A., & Wolchok, J. D. (2018). Cancer immunotherapy using checkpoint blockade. Science, 359(6382), 1350–1355. https://doi.org/10.1126/science.aar4060
Barroso-Sousa, R., Barry, W. T., Garrido-Castro, A. C., Hodi, F. S., Min, L., Krop, I. E., & Tolaney, S. M. (2018). Incidence of endocrine dysfunction following the use of different immune checkpoint inhibitor regimens: a systematic review and meta-analysis. JAMA Oncology, 4(2), 173–182.
Faje, A. T. (2016). Endocrinology in the time of immune checkpoint inhibitors: immune-related adverse events affecting the endocrine system. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 101(11), 3829–3837. https://doi.org/10.1210/jc.2016-2400
Lee, H., Hodi, F. S., & Giobbie-Hurder, A. (2017). Characterization of thyroid disorders in patients receiving immune checkpoint inhibition therapy. Cancer Immunology Research, 5(12), 1133–1140. https://doi.org/10.1158/2326-6066.CIR-17-0285
George, J., Bajwa, R., Silva, I., Bommireddy, A., & Arora, M. (2020). Immune checkpoint inhibitor-related pancreatitis: A systematic review and meta-analysis. Pancreas, 49(7), 894–899. https://doi.org/10.1097/MPA.0000000000001571
Haanen, J. B. A. G., Carbonnel, F., Robert, C., Kerr, K. M., Peters, S., Larkin, J., & Jordan, K. (2017). Management of toxicities from immunotherapy: ESMO Clinical Practice Guidelines for diagnosis, treatment and follow-up. Annals of Oncology, 28(suppl_4), iv119–iv142. https://doi.org/10.1093/annonc/mdx225
Langlois, F., Varlamov, E. V., & Fleseriu, M. (2022). Hypophysitis, the growing spectrum of a rare pituitary disease. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 107(1), 10-28.
Donegan, Diane, and Jürgen Honegger. "Hypophysitis." Endocrine Practice 28.9 (2022): 901-910.
Brahmer, J. R., . Lacchetti, C., et al. (2018). Management of immune-related adverse events in patients treated with immune checkpoint inhibitor therapy: American Society of Clinical Oncology clinical practice guideline. Journal of Clinical Oncology, 36(17), 1714–1768. https://doi.org/10.1200/JCO.2017.77.6385
Puzanov, I., Diab, A., et al., (2017). Managing toxicities associated with immune checkpoint inhibitors: Consensus recommendations from the Society for Immunotherapy of Cancer (SITC) Toxicity Management Working Group. Journal for ImmunoTherapy of Cancer, 5(1), 95. https://doi.org/10.1186/s40425-017-0300-z
Weber, J. S., D'Angelo, S. P., et al., (2017). Nivolumab plus ipilimumab versus ipilimumab in untreated melanoma. The New England Journal of Medicine, 377(19), 1845–1856. https://doi.org/10.1056/NEJMoa1709684
Maher, V. E., Fernandes, L. L., Weinstock, C., Tang, S., Agarwal, S., Brave, M., Ning, Y. M., Suzman, D., Xu, J., Goldberg, K. B., & Pazdur, R. (2019). Analysis of the association between adverse events and outcome in patients treated with immune checkpoint inhibitors for metastatic melanoma. Cancer Immunology, Immunotherapy, 68(3), 553–561. https://doi.org/10.1007/s00262-018-2261-y
